Świąteczne ciekawostki, o których mało kto wie

Święta Bożego Narodzenia to czas, który większość z nas kojarzy z choinką, opłatkiem, prezentami i wspólnym kolędowaniem. Za tymi zwyczajami kryje się jednak wiele historii i ciekawostek, o których słyszało niewiele osób. Część historii zaskakuje, inne bawią, a jeszcze inne pokazują różnice obchodzenia świąt w różnych zakątkach świata. Poznaj kilka świątecznych ciekawostek, o których mało kto wie.

Pierwsza choinka w Polsce pojawiła się stosunkowo późno

Choć dziś trudno wyobrazić sobie święta bez udekorowanego drzewka, w Polsce tradycja choinkowa przyjęła się dopiero w XIX wieku – najpierw w miastach, później na wsiach. Wcześniej w polskich domach pojawiały się podłaźniczki, czyli gałęzie świerku lub jodły zawieszane pod sufitem i ozdobione jabłkami, orzechami i kolorowymi dekoracjami z papieru.

Dlaczego dawniej na choince były świeczki?

Zanim pojawiły się lampki elektryczne, choinki ozdabiano prawdziwymi świeczkami. Ich światło miało symbolizować zwycięstwo dobra nad ciemnością i przypominać o narodzinach Jezusa – Światłości świata. Na początku XX wieku świeczki zastąpiono bezpieczniejszymi i bardziej praktycznymi lampkami elektrycznymi.

Opłatek trafiał także do zwierząt

W wielu polskich domach jeszcze do dziś praktykuje się zwyczaj dawania kawałków opłatka zwierzętom gospodarskim. To zwyczaj, dzięki któremu zwierzęta mają być zdrowe i zapewnić domowi pomyślność. Zgodnie z tradycją ludową, w tę jedyną noc zwierzęta potrafią mówić ludzkim głosem.

Skąd wzięła się tradycja prezentów pod choinką?

Wręczanie prezentów podczas Bożego Narodzenia nawiązuje do postaci św. Mikołaja – biskupa z Miry, który wyróżniał się hojnością wobec potrzebujących. Z czasem zwyczaj ten przekształcił się w jedną z najbardziej wyczekiwanych tradycji. W wielu regionach Polski prezenty przynosi Mikołaj, w Wielkopolsce Gwiazdor, na Śląsku Dzieciątko, a w Małopolsce Aniołek.

Pierwsza gwiazdka nie zawsze była „prawdziwą” gwiazdą

Dziś, aby rozpocząć wieczerzę wigilijną, czekamy na pojawienie się pierwszej gwiazdy na niebie. Dawniej jednak, szczególnie w czasach, gdy zimą panowało gęste zachmurzenie, gospodarze sami decydowali, że pierwsza gwiazdka już świeci. Dzięki temu nikt nie musiał zbyt długo czekać, by zasiąść do stołu.

Najstarsza polska kolęda ma ponad 600 lat

Za najstarszą polską kolędę uznaje się utwór Zdrow bądź, krolu anjelski z XV wieku. Od tamtej pory powstały setki pieśni bożonarodzeniowych, które do dziś towarzyszą nam podczas świąt. Warto dodać, że Polska jest jednym z krajów, które mogą pochwalić się wyjątkowo bogatym repertuarem kolęd i pastorałek.

Dlaczego pieczemy pierniki na święta?

Pierniki były popularne w Europie już w średniowieczu. Ale co ciekawe, przyprawy korzenne, takie jak cynamon, goździki czy imbir, stanowiły wówczas towar luksusowy - pierniki podawano tylko z okazji wyjątkowych wydarzeń. Z czasem jednak, stały się symbolem świąt Bożego Narodzenia – ich zapach do dziś kojarzy się z ciepłem domowego ogniska i świąteczną atmosferą.

Podsumowanie

Świąteczne zwyczaje kryją w sobie wiele niespodzianek. Niektóre z nich przetrwały do dziś, inne uległy zapomnieniu, ale wszystkie pokazują, że Boże Narodzenie to coś więcej niż dekoracje i prezenty. To czas, w którym magia łączy się z tradycją, a każdy symbol ma swoją historię i głębsze znaczenie.